İLK FUTBOL MÜSABAKALARI - 1848 CAMBRİDGE

Futbol 18. yüzyılın sonlarından, 19. yüzyılın başlarına kadar üniversitelerde, köylerde ve kentlerde popülerliğini gitgide daha fazla bir şekilde yitirmiştir. Bazı gözlemciler bu durumu yaklaşan bir ölümün habercisi şeklinde yorumlamaktadır. Ancak beklenen olmamış ve halkın gündeminden çekilen futbol tutkusu, aristokrat ve seçkin ailelere mensup çocukların eğitim aldığı kolejlerde yaygınlaşmaya başlamıştır. 

Bunun sonucunda kolej kendine özgü oyun kuralları oluşturmuştur. 1848 yılında Cambridge öncülüğünde okullar arası futbol müsabakaları düzenlenmeye başlamış ve 1857 yılında İngiltere’de ilk futbol kulübü olan Sheffield Club kurulmuştur (Güngör, 2014, s. 12). 

18. yüzyıl ortalarına kadar futbol, İngiltere’de her okulda farklı kurallar çerçevesinde oynanmaktadır. Bu farklılıkları sona erdirmek amacıyla 11 futbol kulübünün temsilcileri 26 Ekim 1863 tarihinde Londra’da bir araya gelmiştir. Toplanma çağrısında bulunan Ebenezer Morley toplantının amacının “Sabit kurallar oluşturarak, oyunu kesin bir düzene oturtmak amacıyla bir federasyon kurmak” (Stemmler, 2000, s.91) olduğunu belirtmiştir. 

Altı hafta süren görüşmeler neticesinde Cambridge Üniversitesi tarafından belirlenen kurallar ana hatlarıyla kabul edilmiş ve 8 Aralık 1863 tarihinde modern futbola ilk adımın atılması olarak görülen “İngiliz Futbol Birliği” kurulmuştur (Kuypers ve Szymanski 2000, s.2). Amerika’da ise futbol 19. yüzyılın sonlarına doğru yaygınlaşsa da beklenen ilgiyi görememiş, Avrupa’daki gelişimin gerisinde kalmıştır (Güngör, 2014, s.12). 

Cambridge kurallarının benimsenmesinin ardından, oyun ciddi bir dönüştürme sürecine maruz kalmış ve yıldan yıla yapılan değişikliklerle günümüz futboluna çok benzeyen bir niteliğe sahip olmuştur. İlk olarak futbol, rugby oyunundan ayrılarak, topun elle taşınması yasaklanmıştır. Daha sonra sahanın genişliği, kalenin yüksekliği ve oyuncu sayısı standartlara bağlanmıştır. 1841 yılında futbol topunun tam yuvarlak şeklinde olmasına karar verilmiş ve oyuncular mevkilerine göre sınıflandırılarak 1871 yılında ilk kez kaleci oyuna dâhil olmuştur. 1872 yılında hakem ilk kez oyuna dâhil olmuş, 1875 yılında kalelere üst direk konulmuş ve kafayla topa vuruş serbest bırakılmıştır. 1882’de taç ve 1886’da ofsayt uygulamaları başlamış, 1891’de penaltı kuralı kabul edilmiştir. 1899 yılında futbol müsabakalarının süresi 90 dakika olarak sınırlandırılmış ve saha ölçüleri 118,4&91,4 metre olarak düzene sokulmuştur. 1903 yılında averajın kabulü ve 1907 yılında da ofsayt uygulaması getirilmiştir. (Merih ve Akşar, 2006, s.25).

Arş.Gör.Dr. KADİR MACİT - DOKTARA TEZİ